Zoals u weet, kent deze website een Special over de Matt Meldon cyclus. Een hoorspelserie bestaande uit 5 reeksen. Nu werd ik er vrij recent op gewezen dat de derde reeks, genaamd “De tunnel der Duisternis”, net als de eerste reeks eigenlijk 2 titels kent.
De eerste reeks “Apollo XXI” zou bestaan uit 18 delen gevolgd door “Apollo XXI – De gesluierde planeet” (de volgende 33 delen. Dit maakt dat Apollo XXI in totaal een aaneengesloten verhaal is van 51 delen.
Het bericht bereikte mij echter van een vaste bezoeker, die zich meende te herinneren dat “De Tunnel der Duisternis” ook zo’n splitsing kent. Deze bezoeker luisterde in 1972 naar de uitzendingen van de TROS en meent zich goed te kunnen herinneren dat de titel “Tunnel der Duisternis alleen gold voor de ‘eerste helft’ van de serie.
Quote: “…Ik herinner me glashelder dat de tweede sessie in de wintermaanden van 1972 aangekondigd werd (..m’n broer en ik namen regelmatig cassette bandjes op, vandaar..) door de tros als ‘saljoet12‘ vanaf toen Meldon wakker werd met geheugen verlies bij iemand die zich voordeed als zijn vrouw, (..Ik was helemaal geobsedeerd door het stuk, eigenlijk nog)…”
Zelf was ik nog niet in de leeftijd om destijds het hoorspel al te volgen, dus ik ben zeer benieuwd of er meer mensen zijn, die iets van deze 2e titel “Saljoet 12” weten. De wisseling zou dan rond deel 25 geweest moeten zijn, omdat daar Matt Meldon wakker wordt naast Jacky, zijn zogenaamde vrouw.
24 februari 2013 ontving ik van Winfried Povel een interview dat Winfried in het najaar 2012 met zijn vader, Léon Povel had. Het is het laatste grote interview dat Léon Povel gaf, en niet alleen over zijn radiowerk maar over zijn hele leven. Winfried zelf geeft aan het als een voorrecht te zien zijn vader zo te mogen bevragen.
Ook ik ervaar het als een voorrecht om Dhr. Povel te mogen hebben ontmoet en gesproken. Maar wat Winfried in dit interview met zijn vader bespreekt is echt uniek. U hoort Léon Povel praten over zijn jeugd, de tijd in Duitsland, de begindagen bij de omroep, de tweede wereldoorlog, zijn kinderen en privéleven en zijn grootste hobby: de bergsport. Maar nog veel meer. Hoor Léon Povel zoals u hem nog nooit hoorde. Een historisch interview dat ik met u mag delen, omdat, zoals Léon Povel het zelf zei: “De hele wereld mag het horen…”
Uitgeverij Rubinstein brengt een bijzondere heruitgave van Sprong in het Heelal, serie 1. Het hoorspel wordt ingeleid door een voorwoord van astronaut André Kuipers. Het bijzondere hieraan is dat André Kuipers ook een groot hoorspelfan is en dat hij Sprong in het Heelal luisterde terwijl hij zich in het ruimtestation ISS bevond. Toen Léon Povel, de regisseur van dit fantastische hoorspel, 100 jaar werd, belde André Kuipers hem vanuit het ruimtestation op om Dhr. Povel te feliciteren.
Toen André Kuipers inmiddels was teruggekeerd naar de Aarde, hebben beide heren elkaar ook daadwerkelijk ontmoet. Eind 2012, toen Léon Povel herstellende was van een val in de tuin, bezocht André Kuipers hem in het verpleeghuis. Helaas weten we inmiddels hoe het Dhr. Povel verder vergaan is. Op 8 januari 2013 overleed Léon Povel op 101-jarige leeftijd. Ik heb zelfs begrepen dat André Kuipers bezig was met de opnames van dit bijzondere voorwoord, toen hij bericht kreeg van het overlijden van Léon Povel.
Bovenstaand maakt toch wel dat dit een heel bijzondere heruitgave is. Verdere verschillen met deze heruitgave ten opzichte van de eerdere uitgave van Sprong 1 door Rubinstein is, dat het hoorspelboek zelf ook is aangepakt. Een aantal foto’s zijn aangepast, waaronder 1 van de ontmoeting tussen André Kuipers en Léon Povel in het verpleeghuis. Het hoorspelboek wordt in een soort smalle kaft omlijst (zie afbeelding hierboven). Of het de bedoeling is geweest weet ik niet, maar de kaft gaf mij en klein beetje het gevoel van een rouwband omwille van het overlijden van Léon Povel.
Nog een punt dat ik zeker moet aangeven: In de eerste heruitgave stond een fout in de rolverdeling. In plaats van Adolf Bouwmeester speelde Louis de Bree in de eerste serie van Sprong in het Heelal. Dat kleine puntje van kritiek dat ik toen had, heeft Rubinstein ook rechtgetrokken.
Kortom: Mooie en eervolle (her)uitgave van Sprong 1 door Rubinstein!
Vandaag bereikte mij via mail het bericht dat de schrijver en hoorspelregisseur Charles Chilton begin dit jaar is overleden op 95-jarige leeftijd aan de gevolgen van een longontsteking.
Charles Chilton is in Nederland het meest bekend als de schrijver van de hoorspelserie: “Journey into Space”, die in Nederland werd vertaald door P.R.O.PELLOR en geregisseerd door Léon Povel met de bekende titel “Sprong in het Heelal”. In Nederland heeft men de series 1, 2 en 3 vertaald en op de Nederlandse radio uitgezonden. Charles Chilton ging met zijn karakters nog verder en bracht in totaal 6 verhaallijnen uit van Journey into Space. Als men Space Force serie I en II daarook onder rekent, kom je zelfs op 8, (met dank aan Arnaud voor de informatie).
Vandaag bereikte mij het droeve bericht dat hoorspelregisseur Léon Povel gisteren, 8 januari, is overleden. Ruim een maand geleden is Dhr. Povel gevallen tijdens het blad harken, waarbij hij zijn rechterheup brak. Er volgde een geslaagde operatie, maar aansluitend een herstel dat langzaam verliep. In die tijd heeft Léon Povel astronaut André Kuipers nog ontmoet, toen deze Dhr. Povel opzocht in het ziekenhuis. Het herstel verliep echter niet zo als gehoopt en gistermiddag is Dhr. Léon Povel, na een moedige strijd, rustig ingeslapen.
Naast dit grote verlies voor familie en vrienden voelt het ook als een hoofdstuk dat tot een einde is gekomen. Jarenlang kon men naar hoorspelen luisteren, die dan eindigden met “Regie: Léon Povel”. Meer dan 900 hoorspelen kwamen er van zijn hand. De meeste liefhebbers kennen natuurlijk de Sprong in het Heelal en Testbemanning, maar er zijn voor elke liefhebber ook de ‘kleinere’ hoorspelen, die deze hoorspelregisseur dat speciale karakter wist te geven.
Om toch bij de Sprong te blijven: Zoals u wellicht weet, is dit van oorsprong een Brits hoorspel dat nog regelmatig op de BBC te horen is. Als hoorspelfan heb ik beide versies, De Nederlandse en de Britse, vaak met elkaar vergeleken en mij heeft de versie, geregisseerd door Léon Povel, toch echt het meest aangesproken. Door zijn versie wilde ik destijds ook astronaut worden. Dat gevoel had ik bij de Britse versie niet. En natuurlijk speelde daar de cast destijds ook een belangrijke rol (onder zijn regie), maar ook de geluiden, die Povel, samen met zijn technici zelf verzond en uitprobeerde waren uniek. En zeker voor een tijd dat er nog nooit een raket de ruimte in was geschoten.
Dhr. Povel schijnt wel eens gezegd te hebben: “De Amerikanen hebben tijdens de start van hun raketten mijn geluid gejat”. Persoonlijk vertelde Léon Povel mij dat hij het Engelse hoorspel nooit gehoord heeft. Hij had alleen het vertaalde script en wilde daarmee aan de slag, zodat het hoorspel ook “zijn” stempel kreeg, hij wilde niemand kopiëren.
Uiteindelijk ben ik geen astronaut geworden, maar dat gevoel van toen heeft me wel gemaakt dat ik ben wie ik nu ben en dat ik doe wat ik doe. Zij die me kennen weten waarschijnlijk wel waar ik op doel.
Naast de invloed op mijzelf is er natuurlijk ook de liefde voor hoorspelen, die ik met name te danken heb aan Léon Povel. En wanneer ik de vele reacties in de tijd dat mijn website bestaat, lees en de mails die ik van bezoekers heb ontvangen, weet ik dat er vele hoorspelliefhebbers zijn die ontzettend hebben genoten en nu ook nog steeds genieten van de hoorspelen van Léon Povel.
Ik koester de momenten die ik persoonlijk met Dhr. Povel heb doorgebracht. Zo ben ik in 2006 bij hem thuis geweest en heb daar 2 hartelijke mensen, Dhr. Povel en zijn vrouw, ontmoet, die ondanks hun hoge leeftijd nog fris in het leven stonden. Op een heel open wijze beschreef Dhr. Povel mij hoe hij zijn werk als hoorspelregisseur beleefde, maar ook over zijn tijd als omroeper vóór de oorlog. Ook tijdens de oorlog heeft Dhr. Povel zijn momenten met de bezetter gehad. Na dit bezoek mocht ik de informatie gebruiken voor mijn site. Hij heeft de artikelen gelezen en stuurde mij vervolgens nog extra informatie na om te gebruiken. Zelf ken ik echter niet zo veel mensen, die op (toen) 94-jarige leeftijd nog prima met een computer overweg konden.
Maar ook op deze latere leeftijd droeg Dhr. Povel het hoorspel nog steeds een warm hart toe. Zijn pensionering in 1976 vond hij helemaal niet zo leuk. Hij wilde nog wel door. Toen ik hem in 2006 vroeg of hij nu nog een hoorspel zou willen regisseren, zei hij onmiddellijk: “Ja!”.
En dan natuurlijk 23 december 2011, toen Dhr. Povel 100 jaar werd. Ik had de eer erbij te mogen zijn en te zien hoe fantastisch Léon Povel het vond om te horen dat astronaut André Kuipers zijn hoorspelen in de ruimte zou luisteren en de terechte eer dat hij werd geridderd. Maar ook heb ik daar zijn grote passie voor het berg klimmen mogen bewonderen. Een fotoserie uit het leven van Dhr. Povel liet fantastische dingen zien, waaronder deze passie die er voor mij toch zeker uitsprong.
En nu is hij er niet meer. Elk jaar, sinds 2006, op zijn verjaardag stuurde ik hem een mail en hij antwoordde mij altijd heel hartelijk terug. Dat zal nu niet meer gebeuren en dat doet toch wel pijn…
Ik wil via deze weg zijn familie heel veel sterkte wensen bij dit verlies.
Vandaag heeft Léon Povel de fantastische leeftijd van 101 jaar bereikt. Het lijkt nog zo kort dat ik aanwezig mocht zijn bij zijn 100ste verjaardag, maar we zijn alweer een jaar verder.
Naast het feit dat André Kuipers een jaar geleden mededeelde zijn Sprong in het Heelal ook daadwerkelijk in de ruimte te zullen luisteren en het feit dat Léon Povel geridderd werd op zijn 100ste verjaardag, heb ik inmiddels begrepen dat Léon Povel en André Kuipers elkaar vrij recent ook daadwerkelijk hebben ontmoet. Wie zal er nu meer onder de indruk geweest zijn…
Hoe dan ook, ik blijf het fantastisch vinden dat ik mijn grootste hoorspelheld nog steeds kan feliciteren met zijn verjaardag en wens hem en zijn vrouw nog vele jaren in gezondheid.
De uitgeverij Rubinstein brengt binnenkort weer een hoorspel op de markt. Wederom een geweldige klassieker, namelijk Michael Strogoff, de koerier van de Tsaar. In het kort: “In de 13e eeuw al waren de Tataren (later Tartaren) onder Djengiz Chan een doorn in het oog van de Russen. Onder Tsaar Alexander de eerste, die over Rusland regeerde van 1801 tot 1825, vormen zij wederom een groot probleem. Samen met de overgelopen Russische officier Iwan Agarov is de Emir van de Tartaren begonnen met de overrompeling van Siberië.
Tsaar Alexander de eerste wil zijn broer, de Grootvorst in Irkoetsk berichten over het verraad van Agarov. Hiervoor is een koerier nodig die instaat is deze barre tocht van Moskou naar Irkoetsk te overleven. Deze koerier wordt gevonden in Michael Strogoff. Michael Strogoff ontmoet onderweg het meisje Nadja, die eveneens onderweg is naar Irkoetsk, op weg naar haar vader. Samen beleven zij vele avonturen tijdens hun barre tocht door het ruige Siberië, waarbij de Tartaren hen zeer nauw op de hielen zitten…”.
Als kind keek ik al de Duitse tv-serie van dit verhaal, geschreven door Jules Verne. Niet alleen de tv-serie, maar zeker ook dit hoorspel vind ik persoonlijk echt een topper. Exact weet ik nog niet wanneer het op de markt komt, maar ik ben zeer benieuwd…
De AVRO zendt 2 hoorspelen uit van toneelschrijver Peer Wittenbols: ‘Op de Ziel’ en ‘Het Uur van het Konijn’. Beide stukken werden in overleg met Wittenbols en zijn vaste regisseur Rob Ligthert bewerkt voor radio. De regie voor de radiodramaproductie lag in handen van Peter te Nuyl.
Uit AVRO Radiotheater ‘Op de Ziel’ en ‘Het Uur van het Konijn’ zijn: dinsdag 27 tot en met zaterdag 1 december en dinsdag 4 december tot en met zaterdag 8 december van 00:45 – 01:00 uur op Radio 1.
Hoorspel wordt soms nog steeds (te) vaak gezien als iets van “vroeger”. Echter door nieuwe media, met name het internet, krijgt het hoorspel toch regelmatig de aandacht die het verdient. Zo zijn er alweer enkele jaren een aantal websites, die in tegenstelling tot de omroepen, er juist veel energie in stoppen om de liefhebber van deze fantastische kunstvorm tegemoet te komen. Denk aan Hoorspelen.eu, of Het hoorspelweb van Sir B, maar ook het weblog van Hilde en de speciale site voor Paul Vlaanderen. En natuurlijk ondergetekende.
Wist u echter dat al deze mensen niet alleen een website beheren, maar ook op twitter zeer actief zijn?
Van bovengenoemde sites zijn alle beheerders actief op twitter.
U kunt zonder twitteraccount kijken door op het “@-adres” te klikken. Wanneer u middels uw eigen twitteraccount (wanneer u dat al heeft) kijkt bij bovenstaande accounts, ziet u wellicht nog veel meer accounts om ook via twitter te genieten van het hoorspel.
Zo zijn er ook verschillende uitgeverijen actief op twitter, zoals Rubinstein, De Hoorspelfabriek, Luisterrijk, enz.
Maar vergeet ook niet de individuele liefhebbers die regelmatig via twitter het hoorspel onder de aandacht brengen, zoals Nico, Henk en Marcel.
Kortom, Twitter is ook voor de hoorspelliefhebber te leuk om links te laten liggen.
U mist echt iets als u #hoorspel niet volgt…
Zoals u wellicht weet is de bekende hoorspelserie “Sprong in het Heelal” oorspronkelijk afkomstig uit Groot-Brittannië. Schrijver Charles Chilton begon met het schrijven van deze serie in de begin jaren ’50 en in 1953 zond de BBC de allereerste versie uit van “Journey into Space”. Deze eerste serie bestond uit 18 delen en later kreeg hoorspelregisseur Léon Povel de gelegenheid om met het script van deze eerste serie een 18-delige Nederlandse versie te maken, genaamd Operatie Luna, uitgezonden door de KRO in 1955.
Inmiddels heeft u op deze site en elders kunnen lezen dat van die Nederlandse versie van SPRONG 1 een aantal delen verloren zijn gegaan, te weten de delen 1, 2, 3, 5 en 6.
Bij de BBC was het leed echter nog groter. De gehele serie was verloren gegaan, zodat men in 1958 besloot die eerste serie opnieuw op te nemen, maar dan in 13 delen.
Heel lang werd aangenomen dat de originele serie uit 1953 dus volledig verloren was gegaan, tot ik vrij recent op het internet las dat er nog een ruime 5 minuten bewaard moest zijn gebleven. Maar ja, dan ben je er natuurlijk nog niet, want hoe kom je daar aan? Mijn zoektocht had ik natuurlijk vermeld op de site en toen kwam enkele weken terug Dennis v/d Hoek met het heugelijke nieuws dat hij de 5 minuten had gevonden!
