Schrijver: Jan Jacob Slauerhoff
Bewerking: Marc Lohmann
Regie: Sylvia Liefrinck
Aantal delen: 1
Totale duur: 1 uur en 12 minuten
Omroep: TROS (01-04-1990)
Genre: Historisch
Resumé:
Saartje Specx was de buitenechtelijke dochter van Jacques Specx en een Japanse vrouw. Zij was verwekt toen haar vader als opperkoopman van de VOC in Japan verbleef. Dit werd gezien als een lelijke misstap, want het beleid van de Compagnie was er juist op gericht ‘verbastering’ van de Nederlandse bevolking in Azië te voorkomen. Daarom ook werden kinderen uit dergelijke ongewenste verbintenissen tussen compagniedienaren en inheemse vrouwen naar Batavia gestuurd om daar onder toezicht van de VOC te worden opgevoed.
Toen Saartjes vader in 1628 tijdelijk terugkeerde naar patria, werd zij toevertrouwd aan de zorg van gouverneur-generaal Jan Pieterszoon Coen en diens echtgenote Eva Ment. In het huis van Coen vormde Sara in juni 1629 het middelpunt van een schandaal.
De zestienjarige Pieter Kortenhoef, een bastaard die in Batavia als vaandrig in dienst was van de Compagnie, wist uit hoofde van zijn functie toegang te verkrijgen tot de woonvertrekken van de ‘staatdochterkes’, zoals de geadopteerde meisjes in het gezin Coen werden genoemd. Hier deed hij ’tot twee diverse malen zijn wil’ met Sara, die op de hoogte was geweest van zijn komst en op de vloer alvast een matje had uitgespreid.
Pleegvader Coen, bekend om zijn strenge beleid van discipline en tucht, was woedend. De vrijpartij kwam de beide tieners dan ook duur te staan: Pieter werd veroordeeld tot de dood door middel van onthoofding, een vonnis dat reeds de volgende dag werd voltrokken. Sara kon aanvankelijk rekenen op de doodstraf door verdrinking in een ton.
Omdat zij echter nog geen veertien jaar oud was, de minimumleeftijd voor een doodvonnis, werd haar straf omgezet in een geseling in het stadhuis. De straf werd voltrokken ‘met open deuren’, zodat Saartje als afschrikwekkend voorbeeld voor anderen kon dienen.
Extra:
Dit is een hoorspel in de reeks De Slauerhoff cyclus.
In de reeks verschenen:
– Jan Pieterszoon Coen (01-04-1990)
– Het verboden rijk (08-04-1990)
– Het leven op aarde (22-04-1990)
– De opstand van Guadalajara (29-04-1990)
Slauerhoff behandelde de affaire in het toneelstuk Jan Pietersz. Coen (1930), waarin hij de gouverneur-generaal van zijn heldenstatus ontdeed en als zeer gewelddadig voorstelde. De opvoering van het stuk werd zowel voor als na de Tweede Wereldoorlog in enkele Nederlandse steden, waaronder Amsterdam en Utrecht, verboden.
Bron: Hoorspelen.eu
